Als special voor DojoCon 2019 heeft C’t magazine met CoderDojo een speciale editie uitgebracht: “Maker Magazine”. Op pagina 80 vertellen we over de Junior IOT werkplaats in de bus in Alkmaar, en daarna hebben we nog twee artikelen op pagina 101 en 120. Hieronder het artikel van pagina 80.
Junior IOT – een plek voor technologie in Alkmaar
In dit artikel vertelt Marco van Schagen over een bijzondere technologiewerkplaats in Alkmaar, wie wij zijn, wat we doen, en hoe je dit alles zelf ook kunt doen.
Als je in de buurt van Alkmaar woont dan heb je vast wel eens van ons gehoord: Junior IOT, een nieuwe plek waar de juniors enthousiast werken met de moderne technologie. In deze werkplaats ontdek je samen hoe de diverse dingen werken, en inspireer je elkaar om nieuwe projecten te verzinnen waar een beetje extra hulp ook echt nodig is. Op deze plek kan en mag alles, zolang het maar iets te maken heeft met technologie en samenwerken.
Ons doel is om technologie inspiratie weer een belangrijke plek te geven in onze maatschappij. Door zelf te leren bouwen en ontwerpen wordt het ook vanzelfsprekend om in de maatschappij mee te denken over bijvoorbeeld problemen en uitdagingen in onze leefomgeving. Voor ons is “Internet of Things” méér dan een hippe hype – gretig spelen wij ermee, en ervaren we wat wij zelf kunnen realiseren met bijvoorbeeld IOT en andere technologieën van de 21e eeuw.
De inloop is gratis toegankelijk, en dat geeft deelnemers meer de vrijheid om hun eigen inspiratie te ontdekken en verder te ontwikkelen. Vanuit de dingen die tijdens de inloop gebeuren, ontstaan ook spontaan onze nieuwe programma’s.
Aan jou de uitdaging om met Junior IOT ook een volgende stap te zetten: misschien een eerste stap met solderen, een spannend IOT sensoring project, of misschien wil je zelfs ook zo’n gezamenlijke werkplaats opzetten. In dit artikel probeer ik mijn inspiratie met je te delen, en ik help je graag op weg.
Een technologiewerkplaats in een spannende oude stadsbus
In onze werkplaats hebben we inmiddels een mooie set gereedschappen verzameld: soldeerstations, een paar 3D printers, computers en laptops en sinds kort bijvoorbeeld ook een mini-freesmachine. We hebben een voorraad met bijvoorbeeld verschillende soorten Arduino en Esp’s met allerlei onderdelen, sensors, en de elektronica die we voor verschillende projecten nodig kunnen hebben. En daar komt steeds meer bij!
De werkplaats hebben we ingebouwd in een 20 jaar oude, super lange stadsbus, die gelukkig niet meer hoeft te rijden. Deze bus is ooit door Disney gebruikt bij de promotie van de Star Wars films, en een groot deel van de bijzondere inrichting is nog aanwezig! Hierover lees je meer op: JuniorIOT.nl/AG300
Elke zaterdagmiddag voor juniors
Tijdens de zaterdagmiddag inloop gaan jongens en meisjes tussen de 6 en 17 jaar zelf aan de slag met hun technologie projecten. Veel van deze juniors komen al twee of drie jaar in onze werkplaats. Aan de uitdagingen die ze samen verzinnen zie je dat ze ondertussen enorm zijn gegroeid. Samen werken ze aan hun eigen bouwsels – een technologie project voor school, een uitdaging voor thuis, of een nieuwe machine voor in de bus, het kan allemaal.
En soms wordt er gewoon even lekker geklooid, want daar leer je nog het meeste van. Maar of het nu gaat om het installeren van een nieuwe distro, het bouwen van een 3D printer, of het solderen van een wifi RGB controller, er is altijd wel iemand die erover heeft gelezen of die het zelfs al eerder heeft gedaan. Met hulp van elkaar groeit onze fantasie uit tot de mooiste nieuwe dingen.
Bijna elke zaterdagmiddag is onze werkplaats geopend voor de open inloop. Kijk wel altijd even op onze website voor de agenda! Als nieuwe bezoeker word je door de andere deelnemers verteld hoe alles werkt en welke spullen je mag gebruiken. We geven je graag een eerste mini-training solderen en programmeren.
Experiment in technologie educatie
Onze bezoekers voelen zich aangetrokken, soms vanwege de techniek, en soms vanwege de sfeer en de vrijheid in onze technologiewerkplaats. We lijken daarnaast een bijzondere aantrekkingskracht te hebben op leerlingen die op zoek zijn naar extra uitdaging naast traditionele mogelijkheden op school.
We ontdekken dat onze opzet werkt, juist doordat iedereen bij ons zo verschillend is! Je merkt meteen dat je hier heel veel van elkaar kunt leren, zonder school en zelfs zonder leraar. Onze plek is gegroeid tot een hechte groep waarvan we zelf iedere dag nog veel leren, waarom werken sommige dingen beter dan andere – en elke dag verwonder ik mij weer over de inventiviteit en vaardigheden van onze juniors. We zouden willen dat het ook op andere plekken ontstaat, doe je ook mee?
Ik denk dat er naast het reguliere onderwijs waar we proberen mooi aantrekkelijk onderwijs te verzorgen nog wel op veel scholen een zoektocht gaande is naar aanbod voor kinderen die verrijking en verdieping nodig hebben, niet alleen maar met het hoofd bezig zijn maar juist ook met betekenisvolle dingen waar ook handen aan te pas komen. Het doen, het creëren. Voor iedereen waardevol maar voor heel veel dreigende uitvallers en vastlopers een must. Iets waar de meeste leerkrachten vaak niet de tijd, vaardigheden of mogelijkheden voor hebben. “
– Karin Donkers, kwartiermaker en schoolleider Vroonermeerschool bij Ronduit Onderwijs Alkmaar
IOT workshop en IOT Café voor volwassenen
Op de zaterdaginloop zien we veel nieuwe vrienden, IT-experts, designers, elektronica specialisten en wetenschappers die steeds vaker ‘toevallig’ even langskomen. De juniors maken dankbaar gebruik van hun kennis, en de volwassenen leren soms nog meer van de kids dan andersom!
Het echte Internet of Things komt aan bod in onze maandelijkse avondworkshop “IOT voor Beginners”. Deze bouwt voort op de eerste junior challenges, waarin we zelf GPS tracker hebben gebouwd met sensoring, data uitwisseling via Lora en The Things Network. In drie avonden maak je dezelfde reis mee door te solderen, programmeren, en van een Lora32u4 bouw je zelf jouw eigen GPS tracker met sensors en Lora.
Ons IOT Café is een soort open inloop voor de volwassen IOT’ers. Om de maand ontmoeten we elkaar om verder te discussiëren. We laten ons inspireren door de te gekke ideeën van de juniors, en zo komt het dat bewoners bijvoorbeeld sensors gaan inbouwen in een lichtarmatuur in de stad.
Om de maand een CoderDojo in de bus
Dojo champion Sanneke overtuigde ons, we zien veel overlap met de programmeerdoelstellingen en de doelgroep. Van de ene dag op de andere storten we ons in een nieuw avontuur: we zijn nu ook een CoderDojo. Het is leuk om te zien hoe Junior IOT en de CoderDojo elkaar hierin aanvullen!
Voor de CoderDojo in de bus komen de mentoren om de maand naar onze werkplaats om de lokale Ninja’s verder te trainen. Via de website van CoderDojo Kennemerwaard schrijven de leerlingen zich hiervoor in. Bij jou in de buurt zit vaak ook een CoderDojo groep, kijk eens of je daar wilt helpen?
Zo’n omgeving is er niet zomaar
Wanneer je overweegt om zelf zo’n omgeving op te starten, bedenk dan hoe groot je wilt worden en of je hulp en sponsoring nodig hebt. Het opzetten, inrichten en in leven houden van onze omgeving kost best wat aan spullen, tijd en geld.
Voor de huisvesting en de inrichting past het bij onze stijl om gebruikte spullen in te zetten. We noemen dat dan ‘circulair’ en dan zijn we ook meteen een beetje hip. Gebruikte spullen zijn een stuk goedkoper in de aanschaf, maar dit moet wel passen bij de uitstraling die je zoekt. Onze computerapparatuur is prima, maar tweedehands. Voor een groot deel hebben we deze zelfs gekregen als donaties van onze betrokken partners. Gereedschappen en machines schaffen we meestal nieuw aan, evenals de voorraden met onderdelen om mee te werken. Reken er dus op dat een deel van de inrichting geld kost, en reken ook geld voor huur, elektra, verwarming, verzekeringen, voorraden, koffie en thee…
Daarnaast gaat er onverwacht veel tijd zitten in het inrichten van de omgeving, het geven van workshops en open dagen, en het werk op de achtergrond. Soms kan dit worden georganiseerd via bijvoorbeeld de lokale bibliotheek als deel van hun lopende programma’s. In ons geval ben ik zelf eigenwijs aan de slag gegaan, en ik besteed soms tot drie dagen per week aan Junior IOT. Gelukkig kunnen we steunen op veel enthousiaste mensen die meehelpen, of anders vanaf de zijlijn zorgen voor de juiste inspiraties.
Naast al deze kosten en inspanningen zou je bijna vergeten waar het echt om gaat: het geven van workshops, en het écht werken met techniek. Alle voorbereiding valt op zijn plek zodra jouw eerste deelnemer voor het eerst aan een eigen werkstukje werkt. Dat is waar we het allemaal voor doen, en geloof mij, het is het waard!
Gratis toegang dankzij partners en sponsors
Als je kan laten zien wat jouw junior voor elkaar gaan krijgen, dan zullen er snel mensen zijn die je willen helpen. Hulp kan bestaan uit tijd, gereedschappen en materialen. Ga in gesprek om te leren van de inspiraties van deze partners, dit is een kans om te leren hoe jouw project nog mooier en waardevoller zal worden. Wij zorgen er daarnaast ook voor dat de deelnemers van de projecten zelf ook goed begrijpen waarom de sponsors ons willen helpen. De juniors hebben daar veel respect voor.
Bedenk iedere keer dat je project zonder je sponsors nooit zover zou zijn gekomen… En laat dus op social media zien waar juist hun bijdrage belangrijk is voor jullie gezamenlijke doelstellingen.
Om in contact te komen met potentiële sponsors zal je heel onbescheiden moeten verkondigen wat je doet, en waarom je daarvoor een lokale sponsoring zoekt. Social media, en je eigen netwerk zullen je helpen. En zodra je in gesprek gaat, vergeet niet dat jullie beiden partner zijn met dezelfde doelstellingen: inspiratie voor innovatie, het vergroten van ICT-kennis, of wellicht een grotere zichtbaarheid en herkenbaarheid. Geef jouw sponsors altijd de juiste plek en zichtbaarheid.
Zodra je wat langer doorgaat zal je bestedingen en binnengekomen gelden ook moeten verantwoorden. Voor jezelf, maar ook voor je partners is het goed om bij te houden voor welke doelen de sponsoring is binnengekomen, en aan welke projecten het heeft bijgedragen. Een jaaroverzicht van een half A4’tje zal voldoende zijn, maar voor jezelf maak je een meer gedetailleerd overzicht. Jouw sponsors zien ook graag dat andere partijen eenzelfde steun geven, daarom toon je in je overzicht naast de financiële giften ook de waarde van gedoneerde materialen, werkruimte, en vooral de waarde van jouw tijd.
– Martijn Groen, ambassadeur IoT vanuit Rabobank Alkmaar
Jaarlijkse junior challenges met scholen
Vanuit onze mini-projecten in de inloop ontstaan de ideeën voor de jaarlijkse challenges. Ieder jaar werken leerlingen vanuit verschillende scholen aan een nieuw, groot project. De eerste zeven weken ontdekken ze de technologie en bouwen ze aan een resultaat, en op de achtste dag volgt er een spektakel met een grote eind-battle.
In de eerste challenge “Balloons Up” hebben de teams elk een GPS ballon gemaakt, via Lora konden we de race live volgen op het scherm. Het jaar daarna werd het de “Junior Smart City challenge”; in de eindstrijd hebben teams de kaart van de binnenstad veroverd, compleet met metingen via de zelfgebouwde sensors. En in 2019 is het gelukt om ook basisschoolleerlingen mee te laten bouwen aan de “Junior Battlebot Challenge”, waarvoor je nu echt even op de site moet kijken naar de film van de supergave finale: JuniorIOT.nl/battlebot
Nieuwe technology hubs?
Ons doel is om onze inspiratie zoveel mogelijk te delen. In samenwerking met bibliotheek Kennemerwaard krijgen de leerlingen van basisschool Atalanta nu ook les in digitale vaardigheden volgens onze aanpak. De hands-on oefeningen in solderen, programmeren, 3D ontwerpen en 3D printen worden enthousiast ontvangen. Zelfs de leraren zijn al meegenomen in het trainingsprogramma. Ons geheime ingrediënt: de leerlingen helpen elkaar en regelen zoveel mogelijk dingen zelf.
Het is hier inmiddels ook gelukt om een naschoolse inloop te beginnen. Leerlingen komen vrijwillig (en gratis) na school bij elkaar om aan extra programmeer- en soldeeruitdagingen te werken. De werkplek voor de leerling workshop moet nog worden gecompleteerd met een 3D printer waarmee de kinderen zelf aan de slag mogen. Deze school toont lef door hiermee voor een deel ‘buiten de lijntjes te kleuren’. We zien dit als sterk voorbeeld voor andere scholen. Help jij ook mee?
Inspiratie moet je delen!
Wij delen graag onze inspiratie voor technologie, en graag leren we ook van jouw ervaring. Daarom nodigen we iedereen uit voor de wekelijkse junior zaterdagmiddag inloop en ons tweemaandelijks IOT Café op een zaterdagavond. Kijk op onze website voor de laatste mededelingen.
Daarnaast delen we onze lesprogramma’s zodat je hiermee, zelf of met jongeren, aan de slag kunt gaan. We geven je de instructies en de onderdelen lijst voor onze succesformule, en onze tips en suggesties voor de leraar lees je op de website. Je hebt ons daarbij niet nodig, want dit kan je best zelf.
