Op de Roald Dahl School in Zwaag zetten we met een programma van Wijzerspel een groep leerlingen ‘extra’ aan het werk. Anita heeft daarvoor met een team enthousiaste instructeurs een activerend programma gemaakt, wat we hebben uitgevoerd van januari tot juni 2021. Dit programma zetten we nu door in de eerste helft van schooljaar 2021/22. Het heeft nu een vervolg gevonden in een nog nieuwer programma voor groep 4 t/m 8: https://junioriot.nl/rd2022-1/

De doelgroep van deze lessen zijn de meer-kunners in de school. De sessies zijn daarom snel en inspirerend. De leerling ontdekt in iedere sessie iets nieuws.

Workshops en labs van Junior IOT

Junior IOT sessies in deze serie zijn in een snelle en compacte agenda samengebundeld. Voor de online lesmomenten maken we dankbaar gebruik van TinkerCad voor het 3D ontwerpen en voor het bouwen van electronica schema’s. Via het scherm gaan we ook aan de slag met de electronica op het breadboard: met priksnoertjes, schakelaars, ledjes en een voeding worden de leerlingen échte licht-en-electronica kunstenaars.

Techno: Tijdens de techno-lessen worden de kinderen uitgedaagd om vanuit de basiskennis ‘stroomkring’ nieuwe ideeën en toepassingen te ontwerpen en uit te proberen, om vandaaruit aan het werk te gaan met programmeertaal. De aangeboden activiteiten zullen de kinderen uitdagen tot het inzetten en vergroten van de verschillende denkvaardigheden, w.o. opnemen en toepassen van instructie, ervaren leerkuil, kritisch zijn op eigen werk, probleemoplossend denken, verantwoordelijkheid nemen en samenwerken, toepassen en creëren.

Resultaten

Met deze lessenserie willen we deze kinderen laten kennismaken met een aantal nieuwe dingen. De drempel wordt lager om nieuwe ervaringen te omarmen, zelf dingen te doen en kleine problemen op te lossen, en om zelf ook bij elkaar om hulp te vragen.

  • Kennismaking electronica – met trots werken ze aan ledlichtje en andere objecten
  • De soldeerwerkplaats – ‘gevaar’ is niet altijd een reden om iets niet te doen. Leerlingen helpen elkaar en maken met electronica onderdelen eigen creaties waar ze trots op zijn.
  • TinkerCad – werken met de computer is altijd leuk. Ze maken nu zelf 3D objecten.
  • Bewegende onderdelen – 3D ontwerpen die kunnen bewegen. Leerlingen kunnen waar mogelijk verder met een uitdagende ontwerp opdracht.
  • 3D printer – Leerlingen leren terloops om zelf de printer te bedienen. Helaas niet met hun eigen ontwerp.
  • Electronica circuits – We ontdekken een snellere ontwerp manier voor electrische schema’s.
  • Programmeren – We gebruiken de Arduino in plaats van een schakelaar. Zo worden onze electronica ontwerpen programmeerbaar.

Maar het gaat in deze lessenserie niet alleen om techniek. Deze nieuwe werkgebieden gebruiken we ook om jezelf te leren kennen. Een eenvoudig voorbeeld: ‘ik ben mijn chromebook vergeten’, mijn antwoord is dan: ‘ik heb geen idee hoe je dit zelf kunt oplossen’. De leerling vindt nu makkelijker zijn of haar eigen weg. Aan het eind van de lessenserie kunnen ze zichzelf meer activeren en zien ze hoe ze zichzelf helpen hun eigen pad te kiezen. Werken met technologie helpt om deze aandacht vast te houden.

Lesagenda

We rekenen op ruim 40 leerlingen. We bestellen 45 zakjes Arduino Bag-of-Fun voor de deelnemende leerlingen om in de workshops te gebruiken.

Iedere week zijn er beknopte lessen, en wordt huiswerk gegeven. Ze hebben een map om de opdrachten te bewaren. We starten in de tweede schoolweek. De Junior IOT workshops zijn op donderdag van 10.00 tot 13.00. Elke workshop is 45 minuten, met voor de leerlingen optioneel uitloop tot een heel uur.

De Junior IOT lestijden en logistiek

De leerlingen vinden zelfstandig hun weg naar de werkruimte, waar we werken met een groot scherm. Leerlingen nemen telkens de eigen chromebook mee om de workshops op eigen snelheid te volgen.

  • Donderdag 10.00-10.45 – Techronde groep 8 met circa 18 kinderen
  • Donderdag 11.00-11.45 – Techronde groep 7/1 met circa 11 kinderen
  • Donderdag 12.00-12.45 – Techronde groep 7/2 met circa 11 kinderen

Lesprogramma op school

In het voorgaande lesblok hebben we gezien op welke snelheid deze groep wil werken. Hoe mooier ze elkaar helpen, hoe steviger we ze kunnen uitdagen. De beschikbare labs en lessen verdelen we tijdens de voortgang over de agenda van het programma.

  • Circa 2-4 lessen: Soldeerbout en veiligheid. Solderen van de trilrobot, RGB orgel, eigen schema op een printplaat. We gebruiken onderdelen uit de Arduino Bag-of-Fun. https://junioriot.nl/soldeeroefening/
  • Circa 2-3 lessen: 3D ontwerpen en 3D printen: letterstapel, uitdagende 3D objecten en een samenwerkingsproject.
  • 2-3 lessen extra als onderdeel van de 3D lessen: De 3D printer komt misschien ook naar school. Dit kan je zelf. Hoe gaat dit? Zelf kleine prints maken tijdens de les. Micro ontwerpen, draaibare mini windmolen. Dit kan jij ook. Sommige deelnemers verdienen misschien een 3D print certificaat. Extra uitdagingen: https://junioriot.nl/prusa-mini-troubleshooter/
  • Circa 1-2 lessen. Circuits en electronica. Hoe werken electrische schema’s eigenlijk. Zelf bouwen op het prikbord. We gebruiken onderdelen uit de Arduino Bag-of-Fun. https://junioriot.nl/circuit-ontwerp/
  • Circa 3-4 lessen. Kennismaking Arduino programmeren: Laptop en Arduino instellen, en je eerste blink. Headers solderen aan de Arduino – dat doen we waarschijnlijk voor je. Headers solderen aan andere componenten. Arduino op breadboard met leds. Servo bewegen. Ledstrip. Matrix. Joystick. We gebruiken onderdelen uit de Arduino Bag-of-Fun. We pakken een paar lessen uit de MBO serie: https://junioriot.nl/electronica-arduino-cursus/
  • Ontwerpen en engineering voor de 3D printer.
  • Ontwerpen en engineering voor de lasersnijder.
  • Er zijn veel meer lessen mogelijk: Aan de slag met de andere componenten in de werkset. Combinatie projecten bedenken. Spellen programmeren op het matrix display. https://junioriot.nl/arduino-nano-startset/
    Meester, mogen we ondertussen 3D tekenen? Ja dat mag ook.

De lesdata

De agenda van de school staat online op: https://www.roalddahlschool.nl/ag-17058-0/agenda

(de eerste schooldag is op maandag 23 augustus)

(Skip: donderdag 26 augustus: de eerste lesweek van het schooljaar nog geen tech)

Donderdag 2 september – les 1, de eerste werkplaats les van dit schooljaar. Welke werkplaatsen doen we dit jaar, wat kan jij ermee? Weektaak: geen flauwe smoesjes. Hoe ging dat ookalweer met veilig solderen? Ledje solderen. https://junioriot.nl/soldeeroefening/

Weektaak. Overleg met elkaar. Lees deze pagina. Schrijf op in je map, welk jaardoel je zelf hebt voor Techno.

Daarna werk je in tweetallen samen: lees je jaardoel, en bedenk hoe de leerlingen daarbij kunnen helpen. Welke mini stapjes zou je nog moeten leren of proberen om vaardigheden hiervoor te verzamelen.

Donderdag 9 september – les 2. Doelen verzamelen. Ga nu samen verder de soldeeroefeningen doen. Veilige plek. Schakelaar op je ledlicht. Misschien ook een ledlicht met extra leds en meer schakelaars? Eventueel zelf op de website opzoeken hoe je de trilrobot maakt. https://junioriot.nl/soldeeroefening/

Trilrobot QUOTE van vandaag:
Opgeplakt staat netjes

Weektaak: Bedenk een getal, het aantal schakelaars dat jij denkt dat je in de klas kunt vinden. Dan ga je zoeken: Kijk in de klas hoeveel schakelaars je kunt vinden. Schrijf de drie meest interessante schakelaars op, en overleg met elkaar.

Donderdag 16 september – les 3. (gevolgd door 15.00 W&T Café) Solderen, de meesten weten nu hoe dat moet. Nieuwe kinderen maken nu soms een dubbel lichtje. Je hebt ook nagedacht over wat je dit jaar wilt doen met Techno, en bij heel veel kinderen hoor ik dat je nog meer wilt solderen. Daarom mag je deze keer elkaar helpen met extra opdrachten. RGB orgel, en PCB. Met je laptop zelf opzoeken op onze pagina. De vakdocent verschuift naar de achtergrond.

Weektaak: Licht kleuren, mengkleuren. Bedenk welk apparaat of machine werkt door het mengen van licht kleuren. Welke apparaten daarvan vind je het leukst? Schrijf de leukste drie op.

Donderdag 23 september – solderen RGB. Samen ontdek je hoe de verbindingen moeten lopen om je machine te laten werken. De vakdocent verdwijnt nog nadrukkelijker naar de achtergrond en de leerlingen helpen elkaar productief.

Weektaak: Verbindingen… Kijk om je heen in je klaslokaal. Elk apparaat of machine krijgt ergens de energie vandaan om te werken. Soms is het verbonden met een schakelaar in de muur.

Onderzoek (misschien op het internet) hoe de stroom vanuit de straat naar je lamp komt. Waar komt de stroom vandaan. Welk werk is gedaan om te zorgen dat de stroom op reis kan van waar het wordt gemaakt, naar jouw klaslokaal.

En hier is een geheime controle of jullie wel kijken naar je weektaak. Als je de les in komt met een rustig muziekje op je laptop, dan kunnen we deze les werken met een lekker muziekje.

Donderdag 30 september – solderen PCB extra. Op het PCB kan je weer een lichtmengmachine ontwerpen. Samen ontdekken de leerlingen hoe je met draadjes de verbindingen maakt om het werkje te laten werken. Dit is een moeilijke opdracht die wellicht bij de meesten niet helemaal af komt.

We zitten in een lokaal zonder scherm. We werken vanaf de instructie banner en je eigen scherm.

Weektaak. Bestudeer de TinkerCad pagina’s. https://junioriot.nl/tinkercad-login/

En https://junioriot.nl/3d-basis/

(Skip: Donderdag 7 oktober, Roald Dahl studiedag. Tevens PET IJmond) Jacqueline geeft deze studiedag niet door.

Donderdag 14 oktober (Roald Dahl Theater 1 , de workshops gaan wel door) (gevolgd door 15.00 W&T Café) TinkerCad door Marco en Duco? Groep 8 extra engineering opdracht.

Weektaak: kijk in de vakantie of je thuis verder kunt gaan met TinkerCad. Teken je kat of hond of je broertje.

Hmm, deze keer zien we vooral smoesjes zonder nadenken, waarom je het niet hebt gedaan. De meeste smoesjes zijn wat flauw, dat kan beter!

(Skip: Donderdag 21 oktober, herfstvakantie)

Donderdag 28 oktober. We hadden de lasersnijder mee. Eerste keer in lokaal boven. Nog geen voorbeeldscherm. We werken met TinkerCad, de 3D printers en de lasersnijder. Het lukt veel kinderen om zelf een sleutelhanger te maken op de lasersnijder.

Weektaak: nog een keer dezelfde weektaak, maar zorg ervoor dat de anderen het ook doen. Zo hebben we minder smoesjes waarom je het niet hebt gedaan.

Donderdag 4 november. Weektaak was TinkerCad. Kunnen jullie nu zelf 3D printen?

Deze keer hebben alle leerlingen de weektaak gedaan, wat heerlijk! Nu willen ze zelf kunnen 3D printen.

Weektaak: TinkerCad, kies zelf: (a) een beweegbaar ding wat printbaar is in 10 minuten (b) een leefomgeving of voertuig, wat je samen maakt met poppetje plus.

Donderdag 11 november. We hebben al een tijdje niet gewerkt met ons spullenzakje, daar gaan we nu mee verder. Het is weer tijd voor échte uitdaging: Schema’s op het prikbordje. Dat betekent duidelijke lesinstructie en daarna zelf via de chromebooks meer oefeningen opzoeken. Gelukkig hebben we vandaag weer het grote scherm in ons lokaal.

Een waarschuwing is op zijn plek. De usb aansluiting van de voedingsbordjes breekt makkelijk los. We geven in de instructie aan voorzichtig te zijn, en anders even verder te werken met diegene naast je. In het onderdelenzakje zitten genoeg onderdelen om (thuis) op een andere manier stroom naar je bordje te brengen.

Weektaak: Vraag eens rond, of zoek zelf op het internet wat dit is en hoe het werkt: HOTELSCHAKELING

(Skip: Donderdag 18 november wegens PET West Friesland, Hoogwoud)

Donderdag 25 november, maar met andere vakdocent: Tijl. (Roald Dahl Theater 2 – de workshops gaan wel door) Marco is in USA/thanksgiving/bruiloft.  Afgezegd wegens corona maatregelen.

Soldeerwerkplaats?

Donderdag 2 december –> beperkte groep, dus we gaan lekker kerstsolderen

Donderdag 9 december. Nu we het prikbordje kennen, willen we vast eens leren Arduino programmeren?

Donderdag 16 december. Vandaag wordt het een rommeldagje, want van groep 8 hebben we bijvoorbeeld nu 6 leerlingen in plaats van 22 stuks. Leerlingen willen graag verder met Arduino programmeren (hoera) en daar had ik een extra spannende les voor. HELAAS, sorry het wordt vandaag toch de KERSTSPECIAL (hoera). Een circuitje solderen met een kerstboom!

De kinderen die er vandaag wel zijn mogen, als ze dat willen het Bag of Fun zakje mee (dat is een test natuurlijk). Deze kinderen krijgen van mij een extra strip batterijen en een extra snoertje voor het prikbordje. En ze mogen nu zelf uit mijn voorraadbak extra onderdelen meenemen om thuis verder te werken: leds, PCB’s en natuurlijk een armlengte van onze mooie soldeertin. Ik kijk tevreden toe naar het enthousiasme bij de kinderen.

WOW, een aantal kinderen hebben thuis al een soldeerbout. Spontaan maken ze afspraken wie bij wie thuis verder kan werken. Volgens mij hebben we ons werk goed gedaan!

(skip: Donderdag 23 december, Kerstviering – overslaan wegens kerst activiteiten)

(Skip: Donderdag 30 december, kerstvakantie)

(Skip: Donderdag 6 januari, kerstvakantie)

Donderdag 13 januari

Donderdag 20 januari (idee PET Haarlem 3D Makerszone, we gaan er vanuit dat Marco les geeft)

Donderdag 27 januari

Donderdag 3 februari

Donderdag 10 februari

Donderdag 17 februari (Roald Dahl Theater 3 – de workshops gaan wel door ) (W&T Café vanaf 15.00)

(Skip: Donderdag 24 februari, voorjaarsvakantie)

Donderdag 3 maart

Donderdag 10 maart

Donderdag 17 maart

Donderdag 24 maart

Donderdag 31 maart. Gevolgd door W&T Café 15.00.

Donderdag 7 april

Donderdag 14 april (paasviering – de workshops gaan wel door)

Donderdag 21 april alleen voor groep 7 leerlingen. (geen groep 8, die doen IEP eindtoets) (Roald Dahl Theater 4 – de workshops gaan wel door) (Gevolgd door W&T Café 15.00)

(Skip: Donderdag 28 april, meivakantie)

(Skip: Donderdag 5 mei, meivakantie)

Donderdag 12 mei. Gevolgd door W&T Café 15.00.

Donderdag 19 mei (kamp groep 6-7 – wel workshops?)

(Skip: Donderdag 26 mei, hemelsvaartsweekeind)

Donderdag 2 juni

Donderdag 9 juni. Gevolgd door W&T Café 15.00.

Donderdag 16 juni (Anita geeft aan, op gegeven moment stoppen met groep 8 wegens musical werk)

Donderdag 23 juni (Anita geeft aan, op gegeven moment stoppen met groep 8 wegens musical werk)

Donderdag 30 juni (Anita geeft aan, op gegeven moment stoppen met groep 8 wegens musical werk)

Donderdag 7 juli, musical groep 8 – wel workshops? (Anita geeft aan, op gegeven moment stoppen met groep 8 wegens musical werk)

Donderdag 14 juli, laatste week (Anita geeft aan, op gegeven moment stoppen met groep 8 wegens musical werk)

(zomervakantie begint 16 juli)

Onderwerpen voor dit jaar

Deze kinderen gaan wat sneller door de onderwerpen. Dynamisch bepalen ze door het jaar hoe we interessante onderwerpen aanvullen. Tussendoor krijgen ze opdrachten ‘bedenk het nu eens zelf’. Wellicht wisselen we af met onze andere vakdocenten.

De extra opdrachten activeren het hogere denken, zie bijvoorbeeld Bloom: https://talentstimuleren.nl/thema/stimulerend-signaleren/rijke-leeractiviteiten/bloom . Het gaat dan om vaardigheden analyseren, evalueren en/of creëren.

Het eerste blok: Solderen en Electronica

Circa 2-4 lessen: Soldeerbout en veiligheid. Solderen van de trilrobot, RGB orgel, eigen schema op een printplaat. https://junioriot.nl/soldeeroefening/

Donderdag xyz1. Solderen en electronica les 1.

Vandaag gaan we doen: Soldeerbout en veiligheid. Solderen van je eerste apparaat: de led op de batterijhouder.

Huiswerk: onderzoek de opdrachten op deze pagina: https://junioriot.nl/soldeeroefening/

Hoe ging deze les:

Meester Marco stelt zich voor, en de kinderen beginnen te begrijpen ‘hey deze is anders’.

We hebben het even over de bedoeling van de les; samen besluiten jullie dat je niet zit te wachten op extra uitleg. Vinger opsteken is in de werkplaats niet altijd nodig. Bij het samenwerken zal je wat geluid maken, en als de meester iets belangrijks zegt, dan zal het meteen stil worden. Dat hoor je aan de uitlegstem, help elkaar daarmee.

We kijken even vooruit naar de mogelijke onderdelen in het programma. Zelf iets programmeren, dat hebben per groep maar een paar kinderen gedaan; en het lijkt ze erg leuk. Het 3D tekenen wordt met enthousiasme ontvangen, dus we proberen dat in het programma te houden. Electrische schema’s en solderen, willen we dat wel?

De uitlegstem van meester gaat verder. Vooral de uitleg over het gevaar is belangrijk. Gevaar? In het verkeer laat je zien dat je veilig kunt werken door rechts te fietsen. Dat doe je ook als er geen vrachtwagen aankomt. Zo ziet iedereen dat je het snapt. Ook in de werkplaats is dit belangrijk: geen grappen met de soldeerbout, help elkaar daaraan te denken, net als in het verkeer. Het gevaar van de soldeerbout leg ik uitgebreid uit, maar dit gevaar is misschien toch kleiner dan fietsen langs de weg. De kinderen kunnen dit nu ook goed uitleggen. De werkplekken waar eerst werd gefeest gaan nu ook netjes om met de apparatuur. Af en toe zie ik ze elkaar helpen om aan de veiligheid te denken.

Iedere leerling werkt met een eigen zakje met onderdelen. Ik ben erg benieuwd hoeveel moeite het gaat kosten om de spullen dan ook compleet te houden! In de vorige serie workshops ging dat nog niet helemaal goed.

Hebben jullie dit eerder gedaan, dan mag iemand uit de groep het even uitleggen. Na een oefening met de led en de batterij solderen we ons eerste apparaat. Hier en daar doe ik het voor, en de kinderen helpen elkaar. Je ziet hoe dit nog even moet wennen. Een enkel kind zal wellicht nog aarzelen om hulp te vragen. Niet iedereen geeft geluisterd, en dat zie je in een werkplaats dan toch heel duidelijk.

Als we klaar zijn ruimt iedereen de eigen spullen op. Voor sommige kinderen lijkt dit nog een hele leercurve te zijn: Hé wat gek, moet ik dat zelf doen? Jazeker, want de meester heeft het te druk met koffiedrinken.

Trots nemen de kinderen hun eerste zelfgemaakte machine mee naar huis. Als weektaak mogen ze kijken welke oefeningen ze de volgende keer gaan doen, en deze bereiden ze dan voor. Als ze iedere keer hun weektaak goed doen, dan verdienen we dat we in de lessenserie sneller vooruit komen, zodat we veel meer tijd hebben voor meer labs en oefeningen!