Bron: Hart van Alkmaar
October 19, 2018
Citizen Science. Een initiatief van Bewonersvereniging ‘Hart van Alkmaar’.
Het doel van Citizen Science is bewoners van de binnenstad van Alkmaar de kans te bieden hun
directe leefomgeving te verbeteren.
Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan geluid, luchtkwaliteit, trillingen en strooivelden van zendmasten.
Je zou er meer van willen weten en eventueel ook wel iets aan willen doen. Maar hoe pak je dat aan?
Als eenling heb je meestal niet voldoende kennis en invloed.
Op 5 juli waren er drie sprekers in de Sociëteit aan het Luttik Oudorp, een voor geluid, een voor
fijnstof, en een voor citizen science.
Alvast is een clubje van vijf mensen aan de slag gegaan met een vooronderzoek, n.a.v. de bijeen-
komst op 5 juli. Zij wonen allemaal in de binnenstad, vlakbij het uitgaansgebied.
Geluidsmeting
We zijn met Tjip Lub begonnen met een hengel met daarop aan de bovenkant een microfoon en aan
de onderkant een Iphone. Tjip liep met zijn hengel over de kermis en de metingen die doorgegeven
werden aan de iphone konden worden getoond in een grafiek d.m.v. een geluids-app, dit ter
interpretatie. Een gecertificeerde calibrator is nodig als voorbereiding voor de geluidsmeting.
De kermisattracties houden zich precies aan de afgesproken geluidsnorm.
Langs de rand van het toegestane kan er zich op bepaalde plaatsen toch nog veel geluid verzamelen.
Deze hengel kan je niet in veelvoud gaan gebruiken (te duur). Het voordeel van de hengel is dat je
mobiel bent, en dus is dat alvast een mooi begin.
De metingen moeten aan alle reglementen voldoen willen ze überhaupt geaccepteerd kunnen worden
voor aanspraak bij de Gemeente. Tjip heeft die reglementen doorgenomen.
Vanuit zijn werk als instrumentmaker is hij gewend aan marges en specificaties en hij is zowel
technisch als juridisch snel geörienteerd op de mogelijkheden.
Je bent dan bezig overlast in getallen te vertalen, maar een bepaalde geluidssterkte veroorzaakt op de
ene plaats meer overlast dan op de andere plaats. Mede daarom vinden we eigenlijk dat Citizen
Science ook mensen moet aantrekken die niet per sé zeer technisch zijn.
Voor de bewoners van de binnenstad zijn evenementen met heel veel overlast eigenlijk niet geschikt,
maar je bent in de binnenstad gaan wonen voor de geconcentreerde en verdichte levendigheid die er
is. Het kan ook te druk worden in de stad. De Gemeente houdt daarbij misschien niet altijd rekening
met de bewoners.
De RUD is de Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord sinds 2013. Bij de RUD NHN zijn
onder andere bodemspecialisten, handhavers, vergunningverleners, juristen, klimaat- en
geluidsspecialisten werkzaam. De RUD werkt voor gemeenten boven het Noorzeekanaal.
De RUD doet voor de stad Alkmaar geluidsmetingen bij evenementen.
Tjip is een paar keer met de RUD meegelopen over de Kermis om de kunst van geluidsmeting af te
kijken, om ervaring op te doen, en om kennis te maken met officiële instanties.
Peter van der Lee heeft ten behoeve van geluidsmeting van de Platte Stenen Brug een aantal
microfoons van Marco van Schagen geleend en die aan zijn laptop verbonden.
Hij heeft daarmee een 8-uurs meting gedaan binnenshuis van het lawaai van “Muziek op de Brug”.
Hij presenteert dit met grafieken en gaat ook over tot de interpretatie. Bij nameting met de calibrator
van Tjip bleek de nauwkeurigheid bijzonder goed. Muziek op de Brug heeft dit jaar veel stof doen
opwaaien.
Leo Boogaard heeft als hobby het zelf maken van elektronische apparatuur.
Eigenlijk willen we een netwerk maken door een deel van de binnenstad voor alle metingen en dat
opvangen met internet en direct op een website brengen.
Natuurlijk is er op andere plaatsen in Nederland en op de wereld al eens gezocht naar goede
technieken daarvoor. Niet alleen door hobbyisten maar ook door bedrijven/toeleveringsbedrijven.
Dit moet allemaal meegenomen worden zodat we geen dubbel werk doen.
We willen dus eigenlijk ook niet-technische mensen die aanschuiven bij Citizen Science.
Zij moeten het totale resultaat van de produktiviteit in de gaten houden, kritische vragen stellen,
meedenken en meedoen om alles bijeen te brengen, meepraten met de techneuten/hobbyisten over
de kosten, de moeite, en de bruikbaarheid.
Internet of Things (IoT)
LoRa, Long Range, is een open standaard voor draadloze communicatie met “dingen”, het maakt
d.m.v. een radiofreqentie verbinding met een gateway, dat is een knooppunt naar het internet.
De mogelijkheden met LoRa zijn eindeloos.
Via het LoRa netwerk is het mogelijk om informatie van dingen, apparaten, meetapparatuur, enz., naar
het Internet te brengen. Je kunt deze “dingen” over grotere afstanden besturen. Het heeft veel meer
bereik dan bijv. Bluetooth of Wifi.
Zo’n apparaat (“ding”) kan een microcontroller zijn zoals bijvoorbeeld een Arduino of Raspberry Pi.
Een microcontroller is een geïntegreerde schakeling met een microprocessor (chip) die wordt gebruikt
om elektronische apparatuur te besturen. Een microcontroller heeft minimaal een chip, geheugen en
Input/Ouput. Bijna alle moderne apparaten bevatten tegenwoordig een microcontroller, zoals
wasmachines.
Arduino is een opensource-computer-platform bedoeld om microcontrollers te programmeren.
Het is bedoeld voor hobbyisten en iedereen die geïnteresseerd is in het maken van slimme objecten.
Nederland is het eerste land in de wereld met een dekkend LoRa netwerk (KPN).
Met o.a. Arduino is het mogelijk apparaten en objecten te creëren die reageren op hun omgeving door
middel van meetsensoren waarvan er diverse soorten bestaan. Deze zijn bijzonder klein en dankzij de
draadloze toepassing met LoRa zijn ook geen kabels benodigd.
Hiermee wordt het mogelijk op afstand geïnformeerd te worden door een lantaarn dat de lamp stuk is.
Ook is het met deze technologie mogelijk om te ‘zien’ waar objecten zich bevinden. Handig als de fiets
weer eens gestolen is. Maar denk ook aan de verwarming op een koude dag.
Arduino kost een paar tientjes. Dan komt Citizen Science wel heel erg dichtbij.
Marco van Schagen van de IoT-bus heeft contact met ons gezocht. We hebben al een paar keer
vergaderd in zijn bus, bij Hal 25, aan de Pettemerstraat.
Thijs de Groot
