Gevaar is deel van ons gewone leven
In ons dagelijkse leven hebben we leren omgaan met allerlei risico’s en gevaren. We merken niet eens hoeveel regels, afspraken en gewoontes we in onze gewone dag volgen. Op straat let je op het verkeer, en door de afspraken en gewoontes weet je waar je de andere weggebruikers kunt verwachten, hoe je hulpmiddelen gebruikt zoals zebrapaden en stoplichten, en hoe je daarmee zelf veilig op de fiets aan het verkeer kunt deelnemen. Er is overal gevaar, maar we weten er goed mee om te gaan.
Risico is een combinatie van kans en gevolg
Hoe erg een gevaar is, dat bestaat uit twee dingen. Je kunt kijken naar de kans dat iets gebeurt, en ook naar de ernst, of schade die er is als het gebeurt.
Het is bijvoorbeeld niet zo erg als je bijvoorbeeld een boek op de grond laat vallen. Het is natuurlijk niet de bedoeling, maar de gevolgen zijn niet zo erg. We vinden dit niet echt een gevaarlijke situatie en we vinden dat we niet veel moeite hoeven te doen om dit te voorkomen.
Een ander gevaar is bijvoorbeeld dat een grote boot op een ijsberg zou kunnen varen. Dit gebeurt niet vaak, maar we hebben gezien dat de gevolgen daarvan erg groot zijn. De conclusie is dat ijsbergen gevaarlijk zijn voor varende schepen. Dat is de reden om na te denken, op te passen en veel onderzoek te doen naar maatregelen om zulke problemen te voorkomen. Tegelijk willen we wel dat boten kunnen blijven varen.
Risico in de werkplaats
In onze werkplaats gebeuren dingen op een andere manier dan in je gewone dag. Er zijn veel meer spullen en vaak veel meer mensen op een kleinere plek. De ruimte is rommelig en minder overzichtelijk.
Er zijn veel spullen en gereedschappen die je nog niet kent. We hebben een extra kans dat iets misgaat omdat we vaak nog moeten leren hoe je iets gebruikt of welke hulpmiddelen er zijn om je te beschermen. Het risico is daarmee groter, en daarom lees je hier op deze pagina meer over.
Risico verlagen door op elkaar letten en van elkaar te leren
Er zijn dus risico’s in de werkplaats. Tegelijk willen we wel dat je aan de slag kunt. Als je meer ervaring hebt in de werkplaats dan weet je beter hoe de dingen werken. Dan kan je veiliger werken en wordt het risico weer lager.
Maar pas op. Bij de meeste dingen die mis kunnen gaan zijn de gevolgen niet zo erg. Het is goed om aan te kunnen voelen bij welke activiteiten of machines de gevolgen wel erg kunnen zijn, zodat je daar voorzichtiger en beter voorbereid mee aan de slag kunt gaan.
Let ook altijd op elkaar, en help elkaar om de machines goed te gebruiken. Je bent verplicht om te zorgen dat er geen grote gevaren optreden. En het is ook belangrijk om elkaar te helpen met veilig werken.
Veiligheidskaart en instructie kaart achter in de bus
Om de ervaren Junior IOT’ers zelfstandig in de bus te laten werken hebben ze een veiligheidskaart gemaakt. Hierop staan de nooduitgangen, brandblussers en verbanddoos aangegeven. Deze hangt duidelijk zichtbaar achter in de bus.
Er is een overzicht met wat je moet doen bij gevaar, en wat de noodnummers zijn voor de verschillende gevallen. Ook deze hangt duidelijk zichtbaar achter in de bus.
Nooduitgangen en deursloten
De nooduitgangen, dat zijn de vier ingangen van de bus. In de winter zijn de middelste twee duidelijk aangegeven op slot en gebruiken we de deuren aan de voor – en achterkant. Het is belangrijk dat de deuren aan de voorkant en achterkant niet op slot zitten als iemand in de bus is.
Aan het einde van de dag of als de laatste weg gaat moeten alle deuren weer goed op slot zitten.
Verbanddoos
We hebben een grote en een kleine verbanddoos. Deze zijn duidelijk zichtbaar achter in de bus. Dit is eigenlijk alleen voor noodgevallen, maar er zit genoeg in dat je wel eens een pleister kan pakken. Let dan wel op of wat je verbruikt heb weer bijgevuld moet worden.
De grote verbanddoos zal elk jaar professioneel gecontroleerd en bijgevuld worden.
Brandblussers
Bij brand roep je eerst duidelijk dat er brand is. Dan is het belangrijk dat je rustig blijft en kijkt waar het gevaar is en aan welke kant je weg kunt. Pas als je ziet dat je jezelf tijdig in veiligheid kunt brengen kan je nadenken over de andere mensen en over wat je meer kunt doen. Jouw veiligheid en die van anderen is belangrijker dan de spullen en de bus.
De grote blusser achter in de bus is een schuimblusser met 6 kg vulling. Bij gebruik geeft deze een bende, maar het helpt wel tegen vuur. Gebruik deze liever dan de andere twee. Maar je gebruikt een blusser pas als dat echt nodig is, zorg altijd eerst voor je eigen veiligheid.
De kleine brandblussers hebben 3 kg poeder vulling. Dit poeder is slecht je ademhaling, slecht voor electronica en kan nog jaren onze apparatuur verstoren. Deze blussers zitten stevig vastgeklikt in een metalen frame voorin en in het midden van de bus. Gebruik deze als er echt iets ernstigs is en je bijvoorbeeld niet weg kunt.
De blussers worden jaarlijks gecontroleerd.
Soldeerbouten – spannend maar niet echt gevaarlijk
In de electronica werkplaats gebruiken we eenvoudige instelbare soldeerbouten. De meeste leveren 60 watt en een enkele zelfs 110 watt.
Bij je eerste soldeerklusje leer je welk deel van de soldeerbout warm is, en wat je moet doen als je het toch aanraakt. Een soldeerbout op tafel hou je altijd in de gaten, ook als jij hem niet zelf gebruikt. We merken dat sommige kinderen het de eerste keer erg spannend vinden om met zo’n gevaar om te mogen gaan.
Een kleine aanraking kan gebeuren, en dat doet een beetje pijn, maar is verder niet erg. Het hoort er een beetje bij. Met een grotere pijn loop je naar buiten naar de kraan bij de voorkant van de bus, en moet je de zere plek onder stromend water houden.
We zijn ervan bewust dat smeltschade aan het snoer gevaarlijk zou kunnen zijn, en zolang de koperdraden niet zichtbaar zijn geweest kunnen we dit met tape afdekken. Bij twijfel moet de soldeerbout weg, we hebben er immers genoeg.
Op sommige scholen worden deze soldeerbouten niet gebruikt omdat de 230V snoeren door de hete soldeerbout stuk gesmolten kan worden. Wij zien echter dat onze groep bewust met deze apparatuur leert omgaan, en elkaar attendeert op eventuele gevaren.
De 3D printer
Je mag van elkaar leren hoe de 3D printer werkt. Er is een onderdeel in de printer dat heet wordt maar daar zal je niet veel last van hebben.
Voor de veiligheid van de printer (zodat deze niet stuk gaat) is het belangrijk dat je elkaar helpt en blijft nadenken. Het is een duur en belangrijk apparaat dus doe voorzichtig.
Laptops
Er zijn een aantal laptops. Om deze nog lang samen te kunnen gebruiken ga je er netjes en beschaafd mee om. Ze zijn ingericht met Fusion, Arduino en andere software. Je hoort hier geen ‘rare’ software op te zetten.
De laptops hebben een hdmi of display port uitgang om op een monitor of tv aan te sluiten. In de kast liggen daarvoor snoeren en adapters.
Aan het einde van de dag moeten alle laptops weer veilig zijn opgeborgen in de kast.
Electrische machines
We hebben een aantal huis- tuin en keuken gereedschappen zoals een zaag, slijpsteen, boormachine, haakse slijper, een decoupeerzaag en zelfs een cirkelzaag. We merken dat het voor veel kinderen spannend is om deze voor het eerst te gebruiken. Dat is goed want ze kunnen bij onjuist gebruik erg gevaarlijk zijn.
Je mag moet met deze machines aan de slag voordat je weet hoe ze werken. Daarom moet je het eerst vragen. Bij de gevaarlijkere machines moet je iedere keer vragen of het mag, zodat we altijd weten dat er iets gevaarlijks wordt gedaan.
Bij lawaaierige klusjes zet je de oorkleppen op. Voor klusjes waar spatters of spaanders vanaf komen moet je een veiligheidsbril op, waarbij ook de zijkanten afgeschermd zijn. Wordt niet extra dapper als je een bril en oorkleppen op hebt, het blijft gewoon even gevaarlijk.
Vanwege het gevaar werk je zorgvuldig om onnodige fouten te voorkomen. Dat geldt voor lassen, maar ook voor het werken met andere apparaten. Zorg dat op de plek waar je werkt veel ruimte is en dat je de gereedschappen klaar legt die je nodig gaat hebben. Dat voorkomt dat je wegloopt van een gevaarlijk apparaat of een gevaarlijke werkplek.
Let op anderen, en zorg dat wat jij doet niet gevaarlijk voor hun zal zijn.
Koffiezetmachine en de air fryer
Dit zijn ongevaarlijke machines die je zelf mag uitproberen. Kinderen drinken geen koffie.
Deze apparatuur heeft een eco mode, en blijft altijd aan staan, samen met de laserprinter en de wifi router. In de winter proberen we de koffie machine vorstvrij te houden met een kleine heater.
Electrische verwarming en de gas heater
In de winter gebruiken we electrische verwarming, omdat dit een veilige manier is van verwarmen. De verwarming is niet gevaarlijk. Echter, met 4 kW verwarming wordt de bus maar tien graden warmer.
Als extra verwarming is er een hitte kanon op gas. Deze is veilig in gebruik, pas er alleen op dat je er niets op legt. Deze heater heeft de waarschuwing dat deze in een geventileerde ruimte gebruikt moet worden. Omdat het erg tocht in de bus is er voldoende ventilatie, maar toch gebruiken we deze heater niet als er veel mensen zijn.
Electrische aansluitingen
het is belangrijk de stopcontacten op een nette manier te gebruiken. Aan het einde van de dag zetten we alle witte contactdozen uit, en dat kunnen we zien doordat de werkplek verlichting dan ook uit gaat.
We merken dat electrische verwarming best veel geld kost, daarom willen we zeker weten dat deze uit gaat als je weg bent. Daarom sluiten we deze aan op dezelfde aansluiting als de werkplek verlichting.
Auto accu’s en opladers, zonnepanelen en electro motoren
We hebben een aantal auto accu’s van 12 Volt, en de bus accu’s samen geven 24 Volt. Dit is een veilige spanning om mee te werken, maar als je er kortsluiting mee maakt kan er wel een grote stroom gaan lopen waardoor snoeren heet kunnen worden.
De zonnepanelen leveren minder dan 30 Volt. Dit is een veilige spanning om mee te werken. Je kunt hier een acculader converter op aansluiten.
De accu’s kan je gebruiken om motoren aan te drijven. Je moet oppassen voor de beweging van de aandrijving. Door de electrische aandrijving zijn grote krachten mogelijk, en dat kan gevaar opleveren.
De accu’s kan je gebruiken voor een 230V stopcontact converter. Dat geeft hetzelfde gevaar als een gewoon stopcontact, en daar moet je mee oppassen.
Mensen en onze interactie
Het grootste gevaar in de bus komt van de mensen. Of eigenlijk meer van de manier dat we met gereedschap en spullen omgaan. Meer daarover lees je op de ze pagina.
Verder gaan we in de bus met elkaar om op een manier dat iedereen zich in de groep veilig voelt. Als er iets gezegd moet worden dan durft iedereen dat wel. En we letten op elkaar en helpen elkaar om goed met de spullen, het gereedschap en met elkaar om te gaan.
We hebben een plek gemaakt waar iedereen lekker aan een eigen project kan werken. Het is belangrijk dat bijvoorbeeld luidere muziek alleen gebeurt als je dat allemaal okay vindt.
We merken dat er een goede groep is ontstaan, waar met veel respect wordt samengewerkt. Iedereen is verschillend, en daarmee vullen we elkaar aan. Er wordt niet gepest, ook niet als iemand anders is. Er worden geen rare dingen gezegd, we letten op onze woorden en zijn gewoon netjes en beleefd. En zo maken we gewoon ook veel plezier met elkaar!
De lasmachine niet gebruiken, want niet via de bus verzekeringen
We hebben een lasmachine (te leen uit mijn persoonlijke gereedschappen) en deze hoort nadrukkelijk niet bij de activiteiten die vanuit de bus georganiseerd worden. Als je ergens een lasmachine leent om te gebruiken dan doe je dit altijd in overleg en dan is het gebruik verder je eigen persoonlijke keuze en risico, waardoor jouw gebruik onder jouw persoonlijke verzekeringen valt.
Je mag nooit een lasmachine gebruiken als nog niemand je heeft uitgelegd hoe deze werkt en wat de gevaren zijn. Op het terrein wordt ook door andere mensen gelast. Hieronder noemen we de risico’s van een lasmachine.
Spullen die iemand klaar moet leggen voordat hij of zij gaat lassen zijn, lasmachine, electrodes, aftik hamer en borstel. Een laskap voor jezelf, en ook voor de toeschouwers. Handschoenen. Een tang om je hete werkstuk of je electrode op te pakken. De ondergrond waarop gewerkt wordt moet tegen de warmte kunnen. En zorg dat de hete dingen niet op iemand kunnen vallen.
Bij het lassen ontstaat er een fel wit licht. Dat is echt slecht voor je ogen. Je mag hier niet naar kijken. Er zijn goedgekeurde laskappen met een automatisch zwart scherm. Gebruik deze als je aan het lassen bent, maar ook als je staat te kijken. Let op, de leuke kleine brilletjes met donkere glazen zijn niet officieel goedgekeurd, deze moet je niet gebruiken.
Bij het lassen komt veel hitte vrij. Het zal niet de eerste keer zijn dat iemand een net gelast werkstuk oppakt en zijn of haar handen pittig verbrand. Zere plekken hou je onder de kraan.
Bij het lassen zal gesmolten ijzer rond spetteren of naar beneden druppelen.
Inbraak- en brand verzekering
Dataschrift heeft voor de bus inboedel een inbraak- en brandverzekering. Deze verzekering heeft een paar regels. Zo is er een maximum verzekerde waarde van de inboedel afgesproken, als er duurdere spullen bij komen dan moeten we dit aanpassen. Er moet een blusmiddel (brandblusser) aanwezig zijn met 6 kg vulling, en alle blusmiddelen moeten jaarlijks officieel gekeurd worden.
De verzekering geldt niet bij activiteiten met laswerk en bij gebruik van branders voor dakbedekkingsmaterialen.
Het is niet onze aard of gewoonte om kleine gebeurtenissen te claimen ‘omdat het kan’. De verzekering is echt bedoeld voor grote verstoringen die het voortbestaan van het opgebouwde ‘bedrijf’ in gevaar kunnen brengen.
Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering
Dataschrift heeft voor alle activiteiten, waaronder ook de workshops met volwassenen en met juniors, een aansprakelijkheidsverzekering.
Ook deze verzekering geldt niet bij activiteiten met laswerk en bij gebruik van branders voor dakbedekkingsmaterialen.
En ook hier is het onze aard om geen kleine dingen te claimen, alleen ‘omdat het kan’. Kleine gevaren horen bij de werkplaats en daar moeten we zelf mee om leren gaan. Het werken met spullen, vet, verf, gereedschappen, soldeerbouten kan kleine schade geven aan bijvoorbeeld kleding en handen. Dit geeft ons de kans om te leren en dat is goed. We hopen ook deze verzekering nooit te hoeven gebruiken.
